Χάρτης Καθημερινότητας

Τι νοιώθεις;

Κουνάει σαν σεισμός. Είναι το βάρος σου ή η ταλάντωση μιας μνήμης που επαναστατεί;

Πίσω ο μπαχτσές της κ. Κατερίνας, ο ανεμόμυλος, τα δυο κυπαρίσσια, αριστερά το κελάηδισμα από τα καναρίνια και τις καρδερίνες, δεξιά η γάργαρη βρύση, κάτω το ψιλικατζίδικο «η καλή καρδιά» και ο Πιερ Πιπεριάν:  Καίει το τεφτέρι  με τα χρωστούμενα των γειτόνων που μετακινήθηκαν κατά την ανοικοδόμηση.

Φαντάσου τα αυτά, να σκάνε στη σημερινή Λαγουμιτζή που τα σκεπάζει. Να σκάνε δίπλα στα τροχοφόρα γυρεύοντας στην άσφαλτο νερό.

Θέση στον χάρτη:  Πεζογέφυρα Λαγουμιτζή

Πηγή φωτογραφίας:  Αρχείο περιοδικού αρμενικά

Παλλόμενο δάπεδο

Τί αγγίζεις;

Υγρασία από παλιά.

Από τη βρύση της γυναίκας του παπλωματά που υπήρχε εδώ μέχρι το ‘60, της τυφλής νερουλούς, θύμα βαρβαρότητας της Σμύρνης του ‘22;

Από το “σέλι”, τα βρωμόνερα της Αρμένικης αγοράς (Φανοσθένους – Αυτ. Νικολάου), που για να μην τα πατάνε φτιάχνανε ξύλινα σκαλοπάτια στα πεζοδρόμια και λέγανε την γειτονιά «Τέξας»;

Από την τρύπα – παιχνίδι παιδιών – στον τοίχο του εργοστασίου ελαστικών ΕΘΕΛ (Intercontinental);

Από τα υπόγεια πλέον νερά του Ιλισού στη Καλλιρόης;

Από το νερό στα υπαίθρια λουτρά δίπλα στα αντίσκηνα των Ποντίων;

Πηγή φωτογραφίας:  Χρήστος Ανανιάδης

κάθετος τοίχος

Τι ακούς;

Ποιος τραγουδά; ο Κυριακίδης, ο Ιωσήφ, ο Μοντανάρης της «κακούργας πεθεράς», η μαμή με τη καλή φωνή ή ο Γκαρός που μάγεψε τους Γερμανούς στην αιχμαλωσία;

Κλαρίνο του Κουμπούνη ή του Μισάκ;  Στο ούτι ο Καρβουνιάρης.

Ακορντεόν;  Ο Ηλιάδης, ο τσαγκάρης τερματοφύλακας Βαρζιβάρ, ο τυφλός αρχιμουσικός Κοσμίδης ή ο γιος του μανάβη του Ασσότ ο Θωμάς;

Ή μήπως ο Ζιάκας της νεότερης γενιάς;  Ή μήπως όλοι μαζί, στριμωξίδι έξω καρδιά όπως παλιά;  Εδώ στο επίκεντρο των παραγκών των μουσικών της γειτονιάς.

Θέση στον χάρτη:  Σφιγγός / Φανοσθένους (θέση πρώτης αρμένικης εκκλησίας)
Πηγή φωτογραφίας:  Άγνωστη

Τι ακούς;

«Νταν, νταν», η καμπάνα από την ξύλινη αρμένικη εκκλησία, πρώτο μέλημα των προσφύγων που όπως όπως φτιάξαν τις παράγκες τους τριγύρω το 22;

«Ναβ, να-βάκ», η γλυκιά φωνή της χήρας απ’ τη καταστροφή, δασκάλα των μαθητών, στον αυλόγυρο της εκκλησίας, που φτιάχνουν κα-ρα-βά-κια;

«να-φάμε, να-πιού…» απ’ τη διπλανή ταράτσα που παίζουν Καραγκιόζη και θέατρο τα παιδιά, που είναι η ταβέρνα του Γιάννη από κάτω,  και στο υπόγειο το ξακουστό κελάρι με μούστο και κρασί.

Θέση στον χάρτη:  Σφιγγός / Φανοσθένους

Πηγή φωτογραφίας:  Αρχείο περιοδικού αρμενικά

Τι μυρίζεις;

Κάρυ και βενζίνη.

Από τα τρίκυκλα των σκραπατζήδων που ζουν και εργάζονται εδώ, που δαιμονισμένο πάει και έρχεται μαζεύοντας θησαυρούς των δρόμων της Αθήνας;

Από το ‘58 που στιλβωτής «αφού περιέβρεξε με βενζίνην την κλινοστωμνήν του και διάφορα έπιπλα, έθεσε πυρ εις αυτά» εκδικώμενος την οικογένειά του;  Με τέτοια πιασάρικα δυσφημούσε ο τύπος για τη περιοχή.

Απ’ τις λεωφόρους που τον ήχο και τη μυρωδιά τους ο «καλλωπιστικός» φράχτης των Ολυμπιακών Αγώνων δεν καταφέρνει να σταματήσει;

Είναι πετρέλαιο από καμιά σόμπα;  Τα ρεύματα είναι ρημαγμένα εδώ όπως και όλο το κτήριο.

Το κάρυ είναι σίγουρα από τον Σ. από το Μπαγκλαντές, που μένει δίπλα στον Σ. από Συρία που του ‘καψαν τη γειτονιά του και τώρα νοικιάζει το διαμέρισμα της Μ. από τη Σμύρνη.   Το φροντίζει γιατί είναι η στέγη των ιστοριών ξεριζωμού της.

Θέση στον χάρτη:  Πολυκατοικία Ζ
Πηγή φωτογραφίας:  Petite Nina

Τι βλέπεις;

Αυτή η ρόδα κάτι μου θυμίζει.

Είναι από το φορτηγό του Φούντα στη «Μαγική Πόλη», που η γειτονιά σώζει από τον τοκογλύφο; Θυμάται η γειτόνισσα κα Π. ότι στο πλάνο που γυρίστηκε εδώ και συμμετείχε ως κομπάρσος, κοριτσάκι τότε, δεν είχε δεκάρα για να «δώσει» στον Φούντα.  Μπακλαβά είχε στη τσέπη και τον έδωσε.

Είναι ρόδα ποδηλάτου από τον Μαλλίδη που εδώ από το ’30 έως το ’75 νοίκιαζε ποδήλατα για ψυχαγωγία γειτονιάς;

Είναι δισκόβαρο του μποξέρ του Καλαβρυτινού;  Έμενε εδώ, ανήκει στο τοπικό πάνθεον γιγάντων όπως ο παλαιστής Λαμπράκης, ο Καρπόζηλος και άλλοι.

Είναι η ρόδα του κάρου του μικροπωλητή Κεμαβόρ («εθελοντή»);  Γίγαντας και αυτός, αλλά από το λούμπεν πάνθεον της γειτονιάς:   Πάρκαρε τον γάιδαρό του εδώ, τον Τάσο, που έβρισκε τον δρόμο μοναχός, με τον Κεμαβόρ στο κάρο αναίσθητο από το μεθύσι.

Θέση στον χάρτη:  Αρχές Κασομούλη

Πηγή φωτογραφίας:  Άγνωστη (δεν είναι Δουργούτι)

Τις ορδές για ψωμί στη πρώτη παράγκα της φουρνάρισσας Χαρίκλειας Παπαχρήστου ή τις ορδές της σημερινής λαϊκής του Σαββάτου;   Με τον θάνατο της παράγκας, η πρώτη έδωσε τη σειρά της στη δεύτερη.  Και πήγε η Χαρίκλεια και έβαλε το φούρνο της αλλού, εκεί που είχε πεθάνει η Αρμένικη αγορά, στη Φανοσθένους.  Νέες ορδές, νέα εμπορικά.  Τώρα παντού ταμπέλες σβηστές και μαγαζιά κενά.  Κάποιοι θυμούνται τη Χαρίκλεια να προσφέρει ψωμί σε πεινασμένους.

Θέση στο χάρτη:  Κασομούλη και Φρειδερίκου Σμιθ.

Πηγή φωτογραφίας:  «Εικαστικές παρεμβάσεις στον Δημόσιο Χώρο.  Ζωγραφική επί των Τυφλών Όψεων Κτιρίων της Αθήνας.  Πρόγραμμα ΥΠΕΚΑ «Αθήνα-Αττική 2014»  ΥΠΕΚΑ, ΑΣΚΤ.  Έκδοση προγράμματος.  Φωτογραφίες:  Φώτης Ραφτόπουλος, Αφοί Κρέτση, Γιώργος Χαρβαλιάς, Μανώλης Αναστασάκος, Βίκη Μπέτσου.